പശു :പശുവിനെ കുത്തിവെപ്പിക്കാന്‍ പറ്റിയ സമയം
പശുക്കളില്‍ മദികാലത്തിന്റെ പരിധി (24-48) മണിക്കൂറാണ്‌. മദിയുടെ രണ്ടാമത്തെ പകുതിയിലാണ്‌ അണ്‌ഡവിസര്‍ജ്ജനം ഉണ്ടാവുക. കുത്തിവയ്‌ക്കപ്പെടുന്ന ബീജത്തിന്റെ സങ്കലനശേഷി പരമാവധി ആറുമണിക്കൂര്‍ മാത്രമേ നിലനില്‍ക്കൂ. പുറത്തുവരുന്ന അണ്‌ഡത്തിന്റെ പരമാവധി ആയുസ്സ്‌ 24 മണിക്കൂറാണ്‌. മദി തുടങ്ങിയ ഉടനെതന്നെ കുത്തിവെച്ചാല്‍ അണ്‌ഡവിസര്‍ജ്ജനം ഉണ്ടാവുന്നതിനു മുമ്പുതന്നെ ബീജത്തിന്റെ ചലനശേഷി നഷ്‌ടപ്പെടുവാന്‍ ഇടയുണ്ട്‌. അതിനാല്‍ ഗര്‍ഭധാരണത്തിനുള്ള സാദ്ധ്യത കുറയും. അണ്‌ഡത്തിന്റെ ആയുസ്സ്‌ 24 മണിക്കൂര്‍ ഉണ്ടെന്നതിനാല്‍ മദികാലത്തിന്റെ അവസാനത്തോടടുപ്പിച്ച്‌ കുത്തിവെക്കുന്നതാണ്‌ നല്ലത്‌. വളരെ വൈകിയതിനുശേഷം കുത്തിവെച്ചാല്‍ ചിലപ്പോള്‍ ഗര്‍ഭം ധരിച്ചേക്കാമെങ്കിലും കിടാവിന്‌ അംഗവൈകല്യം ഉണ്ടാകാന്‍ സാദ്ധ്യതകൂടും. കൃത്യമായി നിരീക്ഷിക്കുകയും ശ്രദ്ധിച്ച്‌ പരിപാലിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന പശുക്കളില്‍ മാത്രമേ മദി എപ്പോള്‍ തുടങ്ങി എപ്പോള്‍ അവസാനിച്ചു എന്നൊക്കെ പറയാന്‍ കഴിയൂ. അഴിച്ചുവിടുന്ന പശുക്കളിലും മറ്റും മദിലക്ഷണം കണ്ടാല്‍ അപ്പോള്‍തന്നെ കുത്തിവെപ്പിക്കുകയും പിറ്റേന്നും മദി നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്നുണ്ടെങ്കില്‍ രണ്ടാമതൊരു പ്രാവശ്യംകൂടി കുത്തിവെപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതാണുത്തമം. കേരളത്തില്‍ ഒരു പശു ഗര്‍ഭംധരിക്കാന്‍ ശരാശരി 2.6 കുത്തിവെപ്പ്‌ വേണ്ടിവരുന്നുണ്ട്‌. 100 ബീജാദാനം ചെയ്യുമ്പോള്‍ 35-40 എണ്ണം മാത്രമേ ഫലപ്രാപ്‌തിയിലെത്തുന്നുള്ളൂ. ഇതിനു പ്രധാന കാരണം കുത്തിവെക്കുന്ന സമയം ശരിയാവാത്തതാണ്‌. കര്‍ഷകരുടെ ശ്രദ്ധയും കൃത്യനിഷ്‌ഠയുംകൊണ്ട്‌ മാത്രമേ ഗര്‍ഭധാരണത്തോത്‌ ഗണ്യമായി വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാന്‍ കഴിയൂ.
മദിയുടെ അവസാനലക്ഷണമാണ്‌ ഗര്‍ഭപാത്രത്തില്‍നിന്നുള്ള രക്തസ്രാവം (മെറ്റീസ്‌ട്രല്‍ ബ്ലീഡ്‌ങ്‌). തീര്‍ത്തും സാധാരണമായ ഒരു പ്രക്രിയയാണിത്‌. പക്ഷേ രക്തം കലര്‍ന്ന അഴുക്ക്‌ പോയതിനുശേഷം കുത്തിവെപ്പിക്കുന്നതുകൊണ്ട്‌ പ്രയോജനമില്ല. രക്തം കലര്‍ന്ന അഴുക്ക്‌ കണ്ടാല്‍ ആ തീയതി കുറിച്ചിടുകയും അതിനുശേഷം 18 ദിവസം മുതല്‍ പശുവിനെ കൃത്യമായി നിരീക്ഷിക്കുകയും വേണം. മദിലക്ഷണം പ്രകടമായാല്‍ കൃത്യസമയത്തുതന്നെ കുത്തിവെപ്പിക്കാന്‍ ഇതുമൂലം സാധിക്കും. പശുവിന്റെ ഓരോ മദി നഷ്‌ടമാകുന്നതിനും നാം കനത്ത വില നല്‍കണം എന്നോര്‍ക്കുക. ഗര്‍ഭധാരണം വൈകുന്നത്‌ രണ്ടു പ്രസവങ്ങള്‍ തമ്മിലുള്ള ഇടവേള വര്‍ദ്ധിക്കാനും ഉല്‍പ്പാദനമില്ലാതെ പശുവിനെ തീറ്റിപ്പോറ്റേണ്ട ഗതികേടിനും ഇടയാക്കും. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍ പിറ്റേദിവസം ഒന്നുകൂടി കുത്തിവെക്കുന്നതിന്റെ സാമ്പത്തികനഷ്‌ടം തുച്ഛമാണ്‌.
| ക്രമ നമ്പര്‍ | മദിലക്ഷണങ്ങള്‍ തുടങ്ങിയ സമയം |
കുത്തിവെപ്പിന്‌ യോജിച്ച സമയം |
കുത്തിവെപ്പിന്‌ യോജിക്കാത്ത സമയം |
| 1. | രാവിലെ 9 മണിക്കു മുമ്പായി | വൈകുന്നേരം | പിറ്റേദിവസം |
| 2. | 9 മണി മുതല്‍ 12 മണി വരെ | അതേദിവസം | പിറ്റേദിവസം വൈകുന്നേരം |
| 3. | ഉച്ചയ്‌ക്ക്‌ ശേഷം | പിറ്റേദിവസം ഉച്ചയ്‌ക്കു മുമ്പ്‌ |
പിറ്റേദിവസം ഉച്ചയ്‌ക്കുശേഷം |
ഈ വിഭാഗത്തിലെ കൂടുതല്‍ അറിവുകള്‍
