പോഷകങ്ങളും റേഷനും
പശുവിനു കൊടുക്കുന്ന ആഹാരത്തില് ആവശ്യമായ എല്ലാ പോഷകങ്ങളും മതിയായ അളവില് ഉണ്ടായിരിക്കണം. ഒരു മൃഗത്തിന് ഒരു ദിവസം ആവശ്യമായ ആഹാരത്തെ `റേഷന്' എന്നു പറയുന്നു.
സമീകൃതാഹാരം എന്നാല് പ്രതിദിനം ആവശ്യമുള്ള പോഷകങ്ങള് ശരിയായ അളവില് അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന തീറ്റയോ തീറ്റമിശ്രിതമോ ആണ്.
റേഷന്റെ 1/3 ഭാഗം പരുഷാഹാരത്തില്നിന്നും ബാക്കി സാന്ദ്രിതാഹാരത്തില്നിന്നുമാണ് ലഭിക്കേണ്ടത്. പരുഷാഹാരത്തിന്റെ 1/3 ഭാഗമെങ്കിലും പച്ച സസ്യങ്ങളായിരിക്കണം.
റേഷനെ സംരക്ഷണ റേഷനെന്നും ഉല്പ്പാദന റേഷനെന്നും രണ്ടായി തിരിക്കാം.
സംരക്ഷണ റേഷന്
യാതൊരു പണിയും ചെയ്യാത്തതും പാലുല്പ്പാദനം ഇല്ലാത്തതുമായ ഒരു മൃഗത്തിനു ജീവിക്കാന് മാത്രം ആവശ്യമുള്ള ആഹാരത്തെയാണ് സംരക്ഷണ റേഷന് എന്നു പറയുന്നത്. വൈക്കോലാണ് പ്രധാന ആഹാരമെങ്കില് പ്രായപൂര്ത്തിയായ ഒരു പശുവിന് 1.25-1.5 കിലോ സാന്ദ്രിതാഹാരം സംരക്ഷണ റേഷനായി ദിനംപ്രതി നല്കണം. പച്ചപ്പുല്ല് ധാരാളമായിട്ടുണ്ടെങ്കില് (25 കിലോ) സംരക്ഷണ റേഷനായുള്ള സാന്ദ്രിതാഹാരം കൊടുക്കേണ്ടതില്ല.
ഒരു കിലോ സാന്ദ്രിതാഹാരമിശ്രിതം 20 കിലോ നല്ലയിനം പച്ചപ്പുല്ലുനോടോ 8 കി.ഗ്രാം പയര്വര്ഗച്ചെടികളോടോ താരതമ്യപ്പെടുത്തണം.
250 കി.ഗ്രാം തൂക്കമുള്ള ഒരു സാധാരണ പശുവിന് സംരക്ഷണാവശ്യത്തിനു മാത്രമായി ഏകദേശം 25 കിലോ പച്ചപ്പുല്ല് നല്കിയാല് മതി. അല്ലെങ്കില് 1 ¼ കിലോ സാന്ദ്രിതാഹാരമിശ്രിതവും 4-5 കി.ഗ്രാം വൈക്കോലും മതിയാകും. പിന്നീട് ഓരോ 50 കി.ഗ്രാം ശരീരതൂക്കത്തിനും ¼ കി.ഗ്രാം സാന്ദ്രിതാഹാരമിശ്രിതം നല്കണം. വൈക്കോല് മാത്രം നല്കുകയാണെങ്കില് വിറ്റാമിന് എ മിശ്രിതമോ മീനെണ്ണയോ കൊടുക്കണം. അല്ലെങ്കില് 2-3 കിലോ പച്ചപ്പുല്ല് കൊടുത്താല് വിറ്റാമിന് എയുടെ കുറവ് നികത്താന് സാധിക്കും.
ഉല്പ്പാദനറേഷന്
കറവപ്പശുകള്ക്കു പാല്പ്പാദിപ്പിക്കുന്നതിനും ഗര്ഭമുള്ളവയ്ക്ക് ഗര്ഭസ്ഥ ശിശുവിന്റെ വളര്ച്ചയ്ക്കും മാംസത്തിനുവേണ്ടി വളര്ത്തുന്നവയ്ക്ക് മാംസ വളര്ച്ചയ്ക്കും പണിയെടുക്കുന്നവയ്ക്ക് അധികം ജോലി ചെയ്യുന്നതിനും ആവശ്യമായ അധികം തീറ്റയെ ഉല്പ്പാദനറേഷന് എന്നു പറയുന്നു.
കറവപ്പശുക്കള്ക്ക് ശരീരസംരക്ഷണത്തിനായി ദിനംപത്രി 1 ¼, 1 ½, കിലോ സാന്ദ്രിതാഹാരത്തിനു പുറമേ പാലുല്പ്പാദനത്തിനു പ്രത്യേകം സാന്ദ്രിതാഹാരം നല്കണം. അതു പാലിന്റെ അളവിനെയും പാലില് അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന കൊഴുപ്പിന്റെ അളവിനെയും പുരുഷാഹാരത്തിന്റെ ഗുണത്തെയും അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി വ്യത്യാസപ്പെടുത്തേണ്ടതാണ്. ഉല്പ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ഓരോ 2.5 മുതല് 3 ലിറ്റര് പാലിലും 1 കിലോ സാന്ദ്രിതാഹാരം പരുഷാഹാരത്തിനു പുറമേ നല്കണമെന്നതാണൊരു ഏകദേശ കണക്ക്. ഉദാഹരണമായി 4 % കൊഴുപ്പടങ്ങിയിട്ടുള്ള 10 കി.ഗ്രാം പാലുള്ള ഒരു പശുവിനു ശരീരസംരക്ഷണത്തിനും പാലുല്പ്പാദനത്തിനുമായി ഏകദേശം 5.5 കി.ഗ്രാം സാന്ദ്രിതാഹാര മിശ്രിതം നല്കണം. 40-45 ഗ്രാം കറിയുപ്പും നല്കണം. എന്നാല് പച്ചപ്പുല്ല് ധാരാളം കൊടുക്കാന് സാധിക്കുമെങ്കില് സാന്ദ്രിതാഹാരത്തിന്റെ അളവ് കുറച്ചു താഴെ പറയുന്ന അളവില് കൊടുക്കാം.
ഗുണമുള്ള പച്ചപ്പുല്ല് - 40 കി.ഗ്രാം
സാന്ദ്രിതാഹാരം - 2.5 കി.ഗ്രാം
ധാതുമിശ്രിതം - 30-35 ഗ്രാം
കറിയുപ്പ് -40-45 ഗ്രാം
വൈക്കോലാണ് പ്രധാന ആഹാരമെങ്കില് 5 ലിറ്റര് പാല് തരുന്ന ഒരു സാധാരണ ചെറിയ പശുവിന് നല്കേണ്ട സാന്ദ്രിതകാലിത്തീറ്റ.
ശരീര സംരക്ഷണത്തിന് - 1.5 കി.ഗ്രാം
പാലുല്പ്പാദനത്തിന് - 2.0 കി.ഗ്രാം
പശുക്കളുടെ ആമാശയത്തില് ബി വിറ്റാമിനുകള് ഉല്പ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതിനാല് കാലിത്തീറ്റയുടെകൂടെ പ്രത്യേകം ബി വിറ്റാമിനുകള് നല്കേണ്ടതില്ല. എന്നാല് പശുക്കുട്ടിക്കു ഭക്ഷണത്തിലെ കുറവ് നികത്താന് പ്രത്യേകം വിറ്റാമിനുകള് ചേര്ക്കേണ്ടതാവശ്യമാണ്.
ഗര്ഭമുള്ള പശുക്കള്
ഗര്ഭമുള്ളവയ്ക്കു ശരീരസംരക്ഷണത്തിനും പാലുല്പ്പാദനത്തിനും വേണ്ട പോഷകങ്ങള്ക്കു പുറമേ 1 കി.ഗ്രാം സാന്ദ്രിതാഹാരമിശ്രിതം കുട്ടിയുടെ വളര്ച്ചയ്ക്ക് ഏഴാം മാസം മുതല് കൊടുക്കണം. ഏഴു മാസം കഴിഞ്ഞ് കറവ നിര്ത്തുകയും ശിശുവിന്റെ വളര്ച്ചയ്ക്കും പശുവിന്റെ സംരക്ഷണത്തിനും കൂടി നല്ല ഇനത്തിലുള്ള പശുവാണെങ്കില് 2½ കി.ഗ്രാം വരെ സാന്ദ്രിതാഹാരം കൊടുക്കുകയും വേണം.
പ്രസവത്തോടുകൂടി ആഹാരക്രമം മാറ്റി പ്രത്യേകാഹാരങ്ങള് കൊടുക്കുവാന് പാടില്ല. ഇത് ദഹനക്കേടിന് ഇടയാക്കും. ഗര്ഭമുള്ള പശുക്കള്ക്ക് ധാതുലവണമിശ്രിതം അത്യാവശ്യമായി ചേര്ക്കേണ്ടതാണ്. അതു കുട്ടിയുടെ ശരിയായ വളര്ച്ചയ്ക്കു സഹായിക്കും. പ്രസവത്തോടടുത്ത് എളുപ്പം ദഹിക്കുന്ന ആഹാരങ്ങള് കൊടുക്കണം.