പശു :ഗര്‍ഭലക്ഷണങ്ങള്‍
മദിയുടെ അഭാവം: ഗര്‍ഭം ധരിച്ച പശു പിന്നീട്‌ മദിലക്ഷണങ്ങള്‍ കാണിക്കുകയില്ല. മദിയുടെ അഭാവം മാത്രംകൊണ്ട്‌ പശു ഗര്‍ഭിണിയാണെന്ന്‌ ഉറപ്പിച്ചു പറയാന്‍ സാധ്യമല്ല.
കിടാരികളില്‍ അകിടിന്റെ ക്രമമായ വളര്‍ച്ച: നാലു മാസം മുതല്‍ മുലക്കാമ്പുകളില്‍ പശപോലെയുള്ള ദ്രാവകം കാണാം. അകിടു വളരാന്‍ തുടങ്ങുകയും ചെയ്യും.
ശരീരത്തിനു കൊഴുപ്പും മിനുസവും വര്‍ധിക്കുക: ഉദരം വലുതാവുക. പശുക്കള്‍ ക്രമേണ ശാന്തപ്രകൃതികളാകുക തുടങ്ങിയവ ഗര്‍ഭലക്ഷണങ്ങളാണ്‌.
ഗര്‍ഭ പരിശോധന
മുകളില്‍ പറഞ്ഞ ലക്ഷണങ്ങളുള്ള പശുക്കള്‍ ഗര്‍ഭവതികളായേക്കാം എന്നല്ലാതെ അത്‌ ഉറപ്പിച്ചു പറയാന്‍ സാധ്യമല്ല. ബീജാദാനം കഴിഞ്ഞ്‌ മദിലക്ഷണം കാണിക്കാത്ത പശുക്കളെ പരിശോധന നടത്തി ഗര്‍ഭമുണ്ടെന്ന്‌ ഉറപ്പാക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. 2-4 മാസത്തിനകമാണ്‌ ഗര്‍ഭപരിശോധന നടത്താന്‍ പറ്റിയ സമയം. കൈ മലദ്വാരത്തിലൂടെ കടത്തി ഗര്‍ഭപാത്രത്തിന്റെ വളര്‍ച്ച തപ്പിനോക്കി ഗര്‍ഭനിര്‍ണയം നടത്തുന്ന രീതി മാത്രമേ ഇപ്പോള്‍ പ്രാബല്യത്തിലുള്ളൂ. ആധുനിക യന്ത്രങ്ങളോ ലബോറട്ടറി പരിശോധനകളോ മൃഗങ്ങളുടെ കാര്യത്തില്‍ പ്രാവര്‍ത്തികമായിട്ടില്ല. ശരിയായി ചെയ്‌താല്‍ തീര്‍ത്തും അപകടരഹിതവും കൃത്യതയുള്ളതുമാണ്‌ ഈ പരിശോധന. എന്നാല്‍ താഴെ പറയുന്ന അവസ്ഥകളില്‍ തെറ്റുകള്‍ പറ്റാന്‍ സാധ്യതയുണ്ട്‌.
1. ഗര്‍ഭം 4-6 മാസംവരെയാമെങ്കില്‍ ഗര്‍ഭപാത്രം ഉദരത്തിന്റെ താഴേക്ക്‌ ഇറങ്ങിവരുന്നതിനാല്‍ പെട്ടെന്ന്‌ മനസിലാക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞെന്നു വരില്ല.
2. മൂത്രാശയത്തില്‍ മൂത്രം നിറഞ്ഞിരുന്നാല്‍ ചിലപ്പോള്‍ ഗര്‍ഭമാണെന്ന്‌ തെറ്റിദ്ധരിച്ചേക്കാം.
3. ഗര്‍ഭപാത്രത്തില്‍ വെള്ളം നിറഞ്ഞിരിക്കുക, പഴുപ്പ്‌ നിറഞ്ഞിരിക്കുക, ഗര്‍ഭപാത്രത്തിന്റെ അസാധാരണ വളര്‍ച്ചകള്‍ എന്നിവ ഗര്‍ഭമാണെന്ന തെറ്റിദ്ധാരണയുണ്ടാക്കും.
പശു ഗര്‍ഭം ധരിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്ന്‌ എത്രയും നേരത്തെ അറിയുന്നത്‌ ലാഭകരമായ കന്നുകാലിവളര്‍ത്തലിനു വളരെ അത്യാവശ്യമാണ്‌.
ഭ്രൂണമാറ്റം
കൃത്രിമ പ്രജനനപ്രക്രിയിലെ ഏറ്റവും നൂതനമായ മാര്‍ഗമാണ്‌ ഭ്രൂണമാറ്റം. `വാടകയ്‌ക്ക്‌ ഒരു ഗര്‍ഭപാത്രം' എന്ന മനുഷ്യരുടെ സങ്കല്‍പ്പത്തെ അനുസ്‌മരിപ്പികുന്നതാണ്‌ ഭ്രൂണമാറ്റ പ്രക്രിയ. കൃത്രിമബീജാദാനം വഴി ഉല്‍കൃഷ്‌ടമായ കാളയ്‌ക്കു പതിനായിരക്കണക്കിനു കുട്ടികള്‍ ജനിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ ഉല്‍കൃഷ്‌ടഗുണമുള്ള ഒരു പശുവിനു ജീവിതത്തില്‍ ഏഴോ എട്ടോ കുട്ടികള്‍ മാത്രമേ ജനിക്കൂ. സാധാരണപശുവിന്റെ അണ്ഡാശയത്തില്‍ ഏകദേശം 50000 അണ്ഡങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരിക്കും. പ്രത്യേകമരുന്നുകള്‍ ഉപയോഗിച്ച്‌ ഒരു മദിയില്‍ വളരെയധികം അണ്ഡങ്ങളെ ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കുന്നു. 80-100 അണ്ഡങ്ങള്‍ ഒരേ സമയം ഉണ്ടാകും. ഈ പശുവിനു വളരെ നല്ല ഒരു കാളയുടെ ബീജം കൊണ്ട്‌ കുത്തിവെക്കുന്നു. പ്രത്യേക ഉപകരണങ്ങള്‍ ഉപയോഗിച്ച്‌ ഭ്രൂണങ്ങളെ ഗര്‍ഭപാത്രത്തില്‍നിന്നും പുറത്തെടുത്ത്‌, പ്രത്യേക മരുന്നുപയോഗിച്ച്‌ ഒരേസമയം വളരെയധികം പശുക്കളെ മദിയില്‍ എത്തിച്ച്‌ പശുക്കളില്‍ ഭ്രൂണം നിക്ഷേപിച്ച്‌ വളര്‍ത്തിയെടുക്കുന്നു. ഉയര്‍ന്ന സാങ്കേതികപരിജ്ഞാനവും ഉപകരണങ്ങളും ആവശ്യമുള്ള ഈ പ്രക്രിയ ഇപ്പോള്‍ വന്‍കിട ഫാമുകലില്‍ മാത്രമേ സാധ്യമാവുകയുള്ളൂ. സമീപഭാവിയില്‍തന്നെ ബീജം നിറയ്‌ക്കുന്ന സ്‌ട്രോകളില്‍ ഭ്രൂണംവെച്ച്‌ ഗാഢശീതീകരണം നടത്തി കര്‍ഷകരുടെ പശുക്കള്‍ക്ക്‌ നിക്ഷേപിക്കാവുന്ന സാഹചര്യം ഉണ്ടായേക്കും.
ഈ വിഭാഗത്തിലെ കൂടുതല്‍ അറിവുകള്‍
