1. വര്ഗഗുണം 2. ഉല്പ്പാദനക്ഷമത 3. പാരമ്പര്യം 4. പാലിന്റെ ഗുണം 5. പശുവിന്റെ സ്വഭാവം 6. ശരീരഘടന 7. ആരോഗ്യം
2. ഉല്പ്പാദനക്ഷമത: കൂടുതല് ഉല്പ്പാദനശേഷിയുള്ള പശുക്കളെ വാങ്ങാന് പോകുന്നവര് സാധിക്കുമെങ്കില് അടുപ്പിച്ച് മൂന്നുനേരം തുടര്ച്ചയായി കറവ നോക്കിയിട്ടു വാങ്ങുന്നതായിരിക്കും നല്ലത്. കൂടുതല് പാലുള്ളവ പൊതുവെ കൂടുതല് ആദായകരമായിരിക്കും. എന്നാല് എല്ലായ്പ്പോഴും അങ്ങനെ ആയിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല.
3. പാരമ്പര്യം: പശുവിന്റെ ചരിത്രം പരിശോധിക്കണം, കൂടെക്കൂടെ പ്രസവിക്കുന്ന പതിവുള്ളതാണോ, നേരത്തെ പ്രായപൂര്ത്തിയായതാണോ, ചെന പിടിക്കാന് എളുപ്പമുള്ളതാണോ, ദൈര്ഘ്യമുള്ള കറവക്കാലമുള്ളവയാണോ എന്നിവ നോക്കിയിട്ടു വാങ്ങുന്നതായിരിക്കും നല്ലത്.
4. പാലിന്റെ ഗുണം: പാലിന്റെ ഗുണം അനുസരിച്ച് വിലകൊടുക്കുന്ന സമ്പ്രദായം പ്രചരണത്തിലായതുകൊണ്ട് ഗുണമേന്മയുള്ള പാലുള്ള ഉരുക്കളായിരിക്കണം.
5. പശുവിന്റെ സ്വഭാവം: പശു ഉണക്കമുള്ളതും ശാന്തസ്വഭാവമുള്ളതുമാണോ എന്നു നോക്കണം.
6. ശരീരഘടന: രണ്ടു പ്രാവശ്യത്തിലധികം പ്രസവിച്ചിട്ടില്ലാത്തതും അധികം പ്രായമില്ലാത്തവയുമായിരിക്കണം.
7. ആരോഗ്യം: രോഗമില്ലാത്തവയാണോ എന്നു പരിശോധിക്കണം. അകിടുവീക്കം വന്നിട്ടുള്ളവയാണോ എന്നും നോക്കിയിരിക്കണം. കുളമ്പുദീനം പോലുള്ള രോഗം വന്നിട്ടുള്ളതാണോ എന്നറിയാന് പശുവിനെ നടത്തി നോക്കണം.
$ നമ്മള് വളര്ത്താന് ഉദേശിക്കുന്ന ചുറ്റുപാടുകളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്ന സാഹചര്യത്തില് ജീവിക്കുന്ന പശുക്കള് അല്ലെങ്കില് കാലാവസ്ഥയും തീറ്റയുമായി പൊരുത്തപ്പെടാതെ പാല് കുറയാനും രോഗം വരാനും ഇടയാകും.
$ പ്രസവിച്ച് അധികം മാസങ്ങള് കഴിയാത്തവയായിരിക്കണം. ഇളം കറവയിലുള്ളവയായിരിക്കണം.
$ പശുക്കുട്ടിയുള്ള പശു ആയിരുന്നാല് കൂടുതല് നന്നായിരിക്കും.
$ പശുവിന്റെ ആരോഗ്യംപോലെ പശുക്കുട്ടിയും ആരോഗ്യമുള്ളതാണോ എന്ന് നോക്കണം. തീര്ത്തും ആരോഗ്യം ഇല്ലാത്ത കുട്ടികള് മരണപ്പെടാന് സാധ്യത കൂടുതലാണ്.
$ തിളങ്ങുന്ന കണ്ണുകളും ശ്രദ്ധയുള്ള ചെവികളുമായിരിക്കണം. കണ്ണില്ക്കൂടി വെള്ളം ഒലിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത് നല്ല ലക്ഷണമല്ല.
$ രോമം മിനുസമുള്ളതും ചര്മ്മം അയവുള്ളതും മുടി കൊഴിച്ചിലും ചര്മ്മരോഗങ്ങളും ഇല്ലാത്തവയുമായിരിക്കണം.
$ ശരീരം മേനിക്കൊഴുപ്പുള്ളതായിരിക്കണം. എന്നാല് ശരീരം തടിച്ചു കൊഴുത്തതായിരിക്കാന് പാടില്ല. കഴിക്കുന്ന ആഹാരം സ്വന്തം ശരീരപുഷ്ടിക്കുവേണ്ടി അധികം ഉപയോഗപ്പെടുത്താതെ പാലിനുവേണ്ടി ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നതായിരിക്കണം. ഇങ്ങനെയുള്ള പശുക്കള് അധികം തടിച്ചിരിക്കുകയില്ല.
$ നല്ലവണ്ണം തീറ്റയും വെള്ളവും എടുക്കുന്നവയായിരിക്കണം.
$ അകിട് വലിപ്പവും വിസ്താരമുള്ളതും, മാര്ദ്ദവമുള്ളതും, ശരീരത്തോട് ബലമായി ഉറപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതും, കറവയ്ക്കുശേഷം ചുരുങ്ങുന്നതുമായിരിക്കണം. മുലക്കാമ്പുകള് വലിപ്പമുള്ളതും, അകന്നു നില്ക്കുന്നതും പിന്വശത്തുനിന്നു നോക്കുമ്പോള് ഒരേ ലവലില് ഉള്ളതുമായിരിക്കണം.
$ ഒരു ചുരയ്ക്കുതന്നെ പാല് മുഴുവന് തരുന്നവയായിരിക്കണം.
$ പാല് ഞരമ്പുകള് തടിച്ചതും വളഞ്ഞു പുളഞ്ഞും പല ശാഖകളോടുകൂടിയതുമായിരിക്കണം.
$ ചാണകം കറുപ്പുനിറത്തോടുകൂടിയതും കഫം പുരളാത്തതും, അധികം അയവും മുറുക്കവും ഇല്ലാത്തവയും ആയിരിക്കണം.
$ നടക്കുമ്പോള് പിഴവില്ലാത്തതായിരിക്കണം.
$ ഭഗത്തില് തുന്നലുകളുണ്ടെങ്കില് പ്രസവം തകരാറുവന്നിട്ടുള്ളവയാണ് എന്ന് അനുമാനിക്കാം.
$ കറവപ്പശുക്കളില് സ്ത്രൈണസ്വഭാവം മുന്നിട്ടുനില്ക്കണം. പശുവിന്റെ ഒരു വശത്തുനിന്നു നോക്കുമ്പോള് പൂഞ്ഞിയില്നിന്നും പിന്നിലേക്കു വരുംതോറും വീതികൂടി ആഴമേറിയ ദേഹം ആയിരിക്കണം. ഇതു കൂടുതല് ആഹാരം കഴിക്കാനുള്ള കഴിവിനെയും കൂടുതല് ഉല്പ്പാദനക്ഷമതയെയും കാണിക്കുന്നു. ഇടുപ്പെല്ലുകള് അകന്ന് വീതി കൂടിയ മുതുകുള്ള പശുക്കളുടെ ആന്തരിക ലൈംഗികാവയവങ്ങള് വലിപ്പം കൂടുതല് ഉള്ളതായിരിക്കും. കുട്ടിയെ പ്രയാസം കൂടാതെ പ്രസവിക്കാനുള്ള കഴിവിനെ ഇതു കാണിക്കുന്നു. പശുവിന്റെ മുന്ഭാഗത്ത് മുന്കാലുകള് അകന്ന് നെഞ്ചിന്റെ വിസ്താരം കൂടിയിരിക്കുന്നതു ശ്വസനേന്ദ്രിയങ്ങളുടെ വലുപ്പത്തെയും, ശരീരത്തിന്റെ മൊത്തം ആരോഗ്യസ്ഥിതിയെയും പ്രദര്ശിപ്പിക്കുന്നു.
$ വര്ഗലക്ഷണങ്ങള്
നിറം, വലിപ്പം, കൊമ്പ് ഇവ കൂടാതെ ജനുസ്സിന്റെ സവിശേഷലക്ഷണങ്ങള് ഇതില് പരിഗണിക്കണം.
തല: സാമാന്യനീളവും ഭംഗിയുള്ളതും വലിയ നാസാദ്വാരങ്ങളോടുകൂടിയ വിസ്താരമേറിയ മോന്ത, നേരിയതും ഉറപ്പുള്ളതുമായ താടി, പ്രകാശിക്കുന്ന വലിയ കണ്ണുകള് സ്വല്പം കുഴിഞ്ഞ് വിസ്താരമുള്ള കീഴ്നെറ്റി (കണ്ണുകള്ക്കിടയിലുള്ള ഭാഗം).
തോള്പ്പലക: ഉന്തി മുഴച്ചുനില്ക്കാതെ ശരീരത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളുമായി ഇഴുകിച്ചേര്ന്നിരിക്കണം.
പുറംഭാഗം: ഉറപ്പുള്ളതും വളവില്ലാത്തതുമായിരിക്കണം.
ഇടുപ്പ്: വിസ്തൃതവും ഉറപ്പുള്ളതും ഒരേ നിരപ്പിലുള്ളതുമായിരിക്കണം.
പുഷ്ഠം: വിസ്താരമുള്ളതും നീളമുള്ളതും വാലിന്റെ ഉത്ഭവസ്ഥാനം മുതല് ഇടുപ്പുവരെ വളവില്ലാത്തതും ആയിരിക്കണം.
അരക്കെട്ട്: വീതി കൂടിയും പുറംഭാഗവുമായി ഒരേ നിരപ്പിലും ഇരിക്കണം. കൂടുതല് തടിച്ചിരിക്കാന് പാടില്ല.
കൂരെല്ലുകള്: അരയ്ക്ക് അല്പം താഴെയായി അകന്നിരിക്കണം. വാലിന്റെ ഉത്ഭവസ്ഥാനം കൂരെല്ലുകള്ക്ക് അല്പം മുകളഇലായി വൃത്തിയില് ഒതുങ്ങിയിരിക്കണം.
വാല്: നീണ്ട് ചുവടോടടുക്കുന്തോറും കൂര്ത്തുവരണം. വാല്ക്കൊന്ത (രോമപാളി) അഴകുള്ളതായിരിക്കണം.
പില്കാലുകള്: കാല്ത്തള മുതല് ഹോക് സന്ധിവരെ ലംബമായിരിക്കണം. പിന്നില്നിന്നു നോക്കുമ്പോള് കാലുകള് അകന്നും ഋജുവായും കാണപ്പെടണം. എല്ലുകള് പരന്നതും ഉറപ്പുള്ളതുമായിരിക്കണം. കാല്ത്തള ഇടത്തരം നീളമുള്ളതും ശക്തവുമായിരിക്കണം. അതൊരു കുഷ്യന്പോലെ പ്രവര്ത്തിക്കണം. ഹോക് വൃത്തിയായി രൂപം പൂണ്ടതായിരിക്കണം.
കാലുകള്: അകന്നിരിക്കണം; ചതുരാകൃതിയിലായിരിക്കണം. ശക്തിയുള്ളതായിരിക്കണം; മുന്കാലുകള് കുത്തനെ ആയിരിക്കണം.
പാദം: കുറിയതും ഉരുണ്ടതും ആയിരിക്കണം. കാലടി നിരപ്പായും ഉപ്പൂരി ബലവത്തായും ഇരിക്കണം.
ഡയറി ലക്ഷണങ്ങള്
പ്രസരിപ്പും പോണ് ആകൃതിയും ഉണ്ടായിരിക്കണം. ആവശ്യത്തിലധികം പേശികള് ഇല്ലാതിരിക്കണം.
കഴുത്ത്: നീണ്ട് കട്ടികുറഞ്ഞതും തോളും മാറിടവുമായി ഇഴുകിച്ചേര്ന്നുമിരിക്കണം. തൊണ്ടയും താടയും സുസ്പഷ്ടമായിരിക്കണം.
വാരിയെല്ല്: അകന്നതും പരന്നതും നീളമുള്ളതും വികസിച്ചതുമായിരിക്കണം.
പള്ള: ഗഹനമായി വളഞ്ഞ് വ്യക്തമായിരിക്കണം.
തുടകള്: പാര്ശ്വഭാഗങ്ങളില് പരന്നും, ഉള്ളിലേക്ക് വളഞ്ഞും ഇരിക്കണം. പിന്നില്നിന്നു വീക്ഷിക്കുമ്പോള് അകന്നിരിക്കണം. ഇങ്ങനെയായാല് അകിടിനു കൂടുതല് സ്ഥല കിട്ടും.
തോല്: ഇടത്തരം കനമുള്ളതും അയഞ്ഞതും വഴക്കമുള്ളതുമായിരിക്കണം.
ശരീരവ്യാപ്തി: കന്നിന്റെ വലിപ്പത്തിനനുസരിച്ച് ശരീരാന്തര്ഭാഗവും വലുതായിരിക്കും. അതിനു കൂടുതല് ദഹനശേഷിയും ഉറപ്പും ഓജസ്സും ഉണ്ടായിരിക്കും.
ഉദരവൃത്തം: അകന്നും വികസിച്ചും ഉറച്ച വാരിയെല്ലുകളെക്കൊണ്ട് താങ്ങിനില്ക്കുന്നതുമായിരിക്കണം. വീതിയും ഘനവും പിന്നോട്ടുപോകും തോറും കൂടിവരണം (പോണ് ആകൃതിവേണം).
ഔരസവൃത്തം: നീണ്ട് വികസിച്ച മുന്വാരിയെല്ലുകള് ഉള്ളതുകാരണം ഈ ഭാഗം വലുതായിരിക്കണം. മുന്കാലുകള്ക്കിടയിലുള്ള ഔരസഭാഗം വീതികൂടിയിരിക്കണം.
അകിടുസ്വഭാവങ്ങള്
അകിട് വിശാലമായും ഉറപ്പായി ശരീരത്തോട് ചേര്ന്നും ഇരിക്കണം. കേടുപാടില്ലാത്തതും കൂടുതല് ക്ഷീരോല്പ്പാദനശേഷിയുള്ളതും നീണ്ടകാലം ഉപകരിക്കുന്നതുമായ അകിട് തിരിച്ചറിയണം.
അകിടിന്റെ വലിപ്പവും ആകൃതിയും: നീണ്ട് വീതികൂടിയിരിക്കണം. ഇടത്തരം ആഴമേ പാടുള്ളൂ. മുന്നോട്ട് ഉന്തിനില്ക്കണം. അകിടിന്റെ വിവിധഭാഗങ്ങള് സന്തുലിതാവസ്ഥയിലായിരിക്കണം.
ഘടന: മൃദുവും വഴങ്ങുന്നതും വലിച്ചാല് വലിയുന്നതും പാല് കറന്നാല് മുഴുവന് ചുരുങ്ങുന്നതുമായിരിക്കണം. വേണ്ടത്ര നീളവും വലിപ്പവും ഐക്യരൂപ്യമുള്ളതുമായിരിക്കണം. ഉരുണ്ടിരിക്കണം. പാല് ഒഴുകുന്നതിനു തടസ്സം ഉണ്ടാകരുത്. അകന്ന് ഒരു ചതുരത്തിന്റെ നാലു മൂലകളിലായിട്ടായിരിക്കണം മുലക്കാമ്പുകളുടെ സ്ഥാനം. അകിടിന്റെ സിരകള് നീണ്ടതും സ്പഷ്ടവും വളഞ്ഞതും, ശാഖകളോടുകൂടിയതും, ധാരാളം വലിപ്പം കൂടിയ ക്ഷീരകൂപങ്ങളോടുകൂടിയവയുമായിരിക്കണം.
$ ക്ഷീരോല്പ്പാദനശേഷിയുള്ള പശുക്കളുടെ ലക്ഷണങ്ങള്
കൂടുതല് പാല് ഉല്പ്പാദിപ്പിക്കുവാന് കഴിവുള്ള പശുക്കളുടെ സാമാന്യലക്ഷണങ്ങള് അറിഞ്ഞിരിക്കേണ്ടതാണ്. ശാസ്ത്രീയമായി പശുക്കളെ സംരക്ഷിക്കുന്ന ഡയറി ഫാമുകളില് അനുദിനം ഓരോ പശുക്കളില്നിന്നു ലഭിക്കുന്ന തിരിച്ചറിയുന്നതിനു നല്ലൊരു മാര്ഗമാണ്. എന്നാല് ഇത് പ്രായോഗികമല്ലാത്ത സാഹചര്യത്തില് വേറെ മാര്ഗം അവലംബിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.
ഒരു പശുവിനു ധാരാളം പാല് ഉല്പ്പാദിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള കഴിവ്, ഏകദേശം അതിന്റെ അകിടിന്റെ വലിപ്പം, ആകൃതി മുതലായവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കും. കറവ കഴിഞ്ഞാല് അകിടിന്റെ വലിപ്പം നന്നായി ചുരുങ്ങണം. കാഴ്ചയില് കുതിരയുടെ ആകൃതിപോലുള്ള പശുക്കള്ക്കും, അധികം തടിച്ച ശരീരഘടനയുള്ള പശുക്കള്ക്കും കൂടുതല് പാല് ഉല്പ്പാദിപ്പിക്കുവാനുള്ള കഴിവുണ്ടായിരിക്കുകയില്ല. പശുവിന്റെ പിന്ഭാഗം വിസ്താരം കുറഞ്ഞ് ഒതുങ്ങിയിരുന്നാല് ഗര്ഭപാത്രം ചെറുതായിരിക്കാനേ സാധ്യതയുള്ളൂ. ഒതുങ്ങിയിരിക്കുന്ന ഭാഗത്തുകൂടി കിടാവു പുറത്തേക്കു വരുന്നതിനു പ്രയാസമാകയാല് പ്രസവത്തിനു വൈഷമ്യം ഉണ്ടാകാനിടയുണ്ട്.